Funda kabanzi mayelana nokwelapha isifo sofuba ngokudla

samar sam
2024-02-17T15:43:23+02:00
ulwazi oluvamile
samar samIhlolwe ngu EsraaDisemba 3, 2023Isibuyekezo sokugcina: ezinyangeni ezi-XNUMX ezedlule

Ukwelapha isifo sofuba ngokudla

Uma kuziwa ekwelapheni isifo sofuba, ukwelapha ngezidakamizwa kuyisinyathelo esibalulekile. Kodwa kunendima ebalulekile yokudla okufanele ekwelapheni lesi sifo.

Ukudla okunomsoco kudlala indima ebalulekile ekuqiniseni isimiso somzimba sokuzivikela ezifweni nasekufakeni isandla enqubweni yokululama. Kukhona ukudla okuqinisa amasosha omzimba futhi kusize ukulwa ne-TB kangcono. Lokhu kuhlanganisa ukudla okunothe ngovithamini C, uvithamini D, i-zinc, namaprotheni anempilo. I-Vitamin C ingatholakala ezithelweni ezisawolintshi njengamawolintshi, ulamula kanye nama-strawberry. I-Vitamin D ingatholakala elangeni eliqondile kanye nokunye ukudla okufana nezinhlanzi ezinamafutha namaqanda. I-Zinc ingatholakala ekudleni okufana nenyama, amantongomane kanye nokusanhlamvu. Ngaphezu kwalokho, kufanele uqaphele ukuthi udla inani elanele lamaprotheni anempilo ukuze uthuthukise inqubo yokuphulukisa umzimba.

Ngokubambelela kwakho ekwelashweni kwezidakamizwa nokudla okunempilo, ungandisa amathuba akho okwelashwa ngempumelelo kwesifo sofuba futhi uthuthukise impilo yakho yonke.

maxresdefault - Ukuhunyushwa Kwamaphupho Online

Uphuzani isiguli sofuba?

Ukudla okunempilo, okunomsoco kuyingxenye ebalulekile yokwelapha isifo sofuba nokuqinisa amasosha omzimba. Ngaphezu kokudla okunothe ngamavithamini namaminerali, isiguli se-TB kufanele siphuze isilinganiso esifanele soketshezi ukuze sisize ekwelapheni futhi silwe nokuvuvukala.

Kubalulekile futhi ukugwema iziphuzo ezivuselelayo njengekhofi netiye elimnyama, njengoba zingaphazamisa ukumuncwa kwensimbi ekudleni. Kunalokho, kufanele uphuze amanzi amaningi namajusi emvelo, agcwele amavithamini nezakhi.

Ezinye iziphuzo ezingaba yinzuzo ezigulini ezine-TB zihlanganisa ijusi yekarothi, ijusi katamatisi entsha, nelamula elinamanzi afudumele. Lezi ziphuzo zithuthukisa ukugeleza kwegazi futhi zikhuthaze inqubo yokuphulukisa.

Futhi, ungakhohlwa ukunamathela emithini oyinikeziwe ngaphambi kokuqala noma yiziphi izinguquko ekudleni kwakho.

Isiguli sofuba kanye ne-anorexia

Lapho othile enesifo sofuba, angase azizwe ephelelwa isifiso sokudla. Lokhu kungase kube ngenxa yezinto eziningana, kuhlanganise nezimpawu ezihambisana nalesi sifo kanye nomthelela waso ohlelweni lokugaya ukudla. Isiguli singase sibe nesicanucanu futhi singakuthandi ukudla ngenxa yobuhlungu besifuba nokukhathala okuvamile okungahambisana nalesi sifo.

Kubalulekile ukuthi isiguli se-TB sidle ukudla okunempilo, okunomsoco ukuze kusekele amasosha omzimba futhi kusize ukulwa nesifo. Kungase kube nzima kwezinye iziguli ukuba zidle kahle ngenxa yokungathandi ukudla, kodwa kukhona amathiphu angalandelwa ukuze kuthuthukiswe isifiso sokudla nokuqinisekisa ukudla okwanele.

Kungumqondo omuhle ukudla ukudla okuncane, okuvamile usuku lonke kunokudla okukhulu, okungajwayelekile. Ukudla ukudla okulula okunomsoco njengezithelo ezintsha, imifino, nokusanhlamvu kungase kusize ukwandisa isifiso sokudla futhi kushukumise umzimba ukuba udle ukudla okwengeziwe.

Futhi, kufanele ugweme ukudla ukudla okunzima nokunamafutha okungabangela umuzwa wobunzima nokungakhululeki esiswini. Iziphuzo ezibandayo nezivuselelayo njengekhofi netiye elimnyama kufanele zigwenywe, ngoba zingathinta isifiso sokudla futhi zibangele ukuphazamiseka kokugaya ukudla.

Isiguli esinesifo sofuba kufanele silandele ukudla okunempilo ukuze siqinisekise ukuthi siyadliwa imisoco edingekayo futhi sisekele inqubo yokwelapha. Isiguli singase sidinge ukubonana nochwepheshe wezokudla ukuze uthole isiqondiso esenziwe ngokwezifiso kanye nezinyathelo zokuvimbela ngokuvumelana nezimo zesimo sempilo yaso kanye nezidingo zomuntu ngamunye.

Indlela yokuqeda isifo sofuba?

Ngeshwa, isifo sofuba isifo esithathelwanayo esiyingozi esithinta isimiso sokuphefumula. Nokho, kunethemba elikhulu lokuthi ingelapheka futhi iqedwe ngokuphelele. Uma unesifo sofuba noma usola ukuthi unesifo sofuba, ungathatha izinyathelo zokuqeda lesi sifo futhi uthuthukise impilo yakho yonke.

Okokuqala futhi okubaluleke kakhulu, kuyadingeka ukuqala ngokwelashwa kwezidakamizwa ezifanele. Lokhu kungase kudinge ukubonisana nodokotela onguchwepheshe futhi ulandele ngokuqinile imithamo enqunyiwe. Ukwelashwa kungathatha isikhathi eside futhi kudinga isineke nokubekezela.

Ngaphandle kokwelashwa kwezidakamizwa, kunconywa futhi ukulandela ukudla okunempilo nokulinganisela. Ukudla ukudla okunothe ngamavithamini namaminerali, njengemifino nezithelo, kungaqinisa amasosha omzimba futhi kube nomthelela ekwelapheni. Kufanele futhi ukugweme ukudla ukudla okunamafutha, iziphuzo ezibandayo, nemikhiqizo yezimboni eyingozi.

Okokugcina, kufanele ujwayelane nenhlanzeko yomuntu siqu futhi ugweme ukuthintana ngokuqondile nabanye ukuze ungadlulisi lesi sifo. Ukugcina izandla zihlanzekile nokuzigeza njalo kubaluleke kakhulu ekuvimbeleni izifo.

Ngamafuphi, ukuze uqede isifo sofuba, kufanele unamathele ekwelashweni kwezidakamizwa, ulandele ukudla okunempilo, futhi ugcine inhlanzeko yomuntu siqu. Ngesikhathi esifanayo, kufanele uqhubeke nokunakekelwa kwezokwelapha okuvamile futhi ulandele udokotela wakho ukuze uqinisekise ubungcono nokuthi isifo asibuyi.

Isiguli se-TB sizizwa singcono nini?

Lapho uqala ukwelashwa okuhle nokulungile kwesifo sofuba, isiguli singazizwa singcono ngemva kwesikhashana. Ukuthuthukiswa kuvame ukuqala phakathi kwamasonto amabili kuya ezinyangeni ezimbili zokuqala ukwelashwa. Nokho, isikhathi sokuzizwa ungcono singahluka kumuntu nomuntu.

Ngokuhamba kwesikhathi nokuqhubeka nokusebenzisa ukwelashwa okufanele, iziguli zingazizwa zithuthuka ngokuqhubekayo esimweni sazo sezempilo. Bangase babone ukuthuthuka ezimpawini zabo ezaziwayo ze-TB njengokukhwehlela okungapheli, umkhuhlane, nokuncipha kwesisindo ngendlela engachazeki.

Kodwa-ke, kuyadingeka ukuqaphela ukuthi ukwelashwa kufanele kuqedwe ngokuvumelana neziqondiso ezithile zezokwelapha kanye nesikhathi esanele. Isiguli singase singazizwa singcono ngokuphelele kuze kube yilapho sesibambelele ekwelashweni isikhathi esithile. Ngakho-ke, kubalulekile ukuqhubeka nokwelashwa futhi ulandele nodokotela ukuze uzuze ukutholakala okuphelele kwesifo sofuba.

2 - Ukuhunyushwa kwamaphupho ku-inthanethi

Ingabe isifo sofuba singelapheka ngokuphelele?

Isifo sofuba isifo esithathelwanayo esibangelwa amagciwane okuthiwa i-Mycobacterium tuberculosis. Umuntu angase angenwe isifo sofuba lapho echayeke kula magciwane futhi anda emzimbeni wakhe. Nokho, okuhle ukuthi i-TB ingelapheka ngokuphelele ngokwelashwa okufanele nokufanelekile.

Ukwelashwa okunomsoco wesifo sofuba kudlala indima ebalulekile ekusekeleni inqubo yokuphulukisa. Ngaphandle kokuthatha imithi elwa nesifo sofuba enqunywe udokotela, kunconywa ukuba udle ukudla okunomsoco odingekayo ukuze kuqiniswe amasosha omzimba. Lokhu kungase kuhlanganise ukudla izithelo nemifino emisha, amaprotheni anempilo, nokudla okunamavithamini namaminerali abalulekile njengovithamini C, uvithamini D, ne-zinc.

Kubuye kunconywe ukugwema uphuzo oludakayo, ukudla okuthosiwe nokunamafutha, neziphuzo ezibandayo, njengoba kungase kwenze amasosha omzimba abe buthaka futhi kuphazamise inqubo yokuphulukisa.

Kumele unamathele ekwelashweni kwezidakamizwa okunqunywe udokotela futhi ulandele ukudla okunempilo ukuze uqinisekise ukuthi isifo sofuba selapheke ngokuphelele.

Ingabe isifo sofuba siholela ku-anemia?

Isifo sofuba isifo esithathelwanayo esivame ukuhlasela amaphaphu. Nakuba isifo sofuba singabangela izinkinga eziningi zempilo, asibhekwa njengembangela eqondile ye-anemia.

Nokho, abanye abanale nkinga bangase balahlekelwe isifiso sokudla futhi banciphe, ngezinye izikhathi okuholela ekubeni ne-anemia ebangelwa amazinga aphansi e-hemoglobin egazini. Lezi zinkinga zezempilo emzimbeni ziwumphumela wesidingo sokudla okunempilo nokunomsoco.

Ukuze ugweme i-anemia futhi ukhuthaze impilo eqhubekayo phakathi nesifo sofuba, isiguli kufanele sidle ukudla okucebile ngamavithamini, amaminerali namaprotheni. Ukudla kwakhe kufanele kuhlanganise izithelo, imifino, okusanhlamvu, namaprotheni anempilo njengenyama eyosiwe, inhlanzi namantongomane.

Ngamafuphi, nakuba isifo sofuba singabangeli ngokuqondile i-anemia, ukudla ukudla okunempilo, okulinganiselayo kudlala indima ebalulekile ekugcineni impilo yonke ngenkathi ululama kulesi sifo.

Iluphi uhlobo oluyingozi kakhulu lwesifo sofuba?

Isifo sofuba singesinye sezifo ezithathelwanayo ezivame kakhulu emhlabeni. Kwenzeka ngenxa yokuchayeka kubhaktheriya ye-Mycobacterium tuberculosis ebizwa ngokuthi i-Mycobacterium tuberculosis. Lesi sifo singathinta kakhulu amaphaphu, kodwa singase sidlulele nakwezinye izingxenye zomzimba njengamathambo, izinso nobuchopho.

Phakathi kwezinhlobo ezahlukene ze-TB, i-TB engazweli emishanguzweni iyingozi kakhulu. Lokhu kusho ukuthi amagciwane abangela lesi sifo asuke engazweli emithini eminingi evamile esetshenziselwa ukuselapha. I-TB engazweli emishanguzweni iyinselelo enkulu yezempilo yomphakathi, njengoba kunzima ukwelapha nokubeka abantu abanaleli gciwane engozini enkulu yezempilo.

Ukuze ugweme ukuthola isifo sofuba, kubalulekile ukuthatha izinyathelo zokuzivikela ezihlanganisa ukugoma, ukugwema ukuthintana kakhulu nabantu abanaleli gciwane, nokugcina indawo ezungezile ihlanzekile. Uma kusolwa isifo sofuba, kuyadingeka ukuthi uthintane ngokushesha nodokotela ukuze uhlole lesi sifo futhi uqale ukwelashwa okufanele.

Ingabe ubisi luvinjelwe ezigulini ezinesifo sofuba?

Abukho ubufakazi besayensi bokuvimbela ukudla ubisi ezigulini ezinesifo sofuba. Eqinisweni, ubisi luwukudla okucebile ngezakhi ezibalulekile, amaprotheni kanye ne-calcium. Lezi zakhi ezibalulekile zingafaka isandla ekuqiniseni amasosha omzimba futhi ziqinise umzimba ekulweni nezifo.

Nokho, indlela umuntu ngamunye asabela ngayo ekuphuzeni ubisi ingase yehluke kuye ngokuthi umzimba ulusebenzisa kanjani. Abanye abantu abanesifo sofuba bangase babe nokungezwani nobisi noma kube nzima ukulugayeka. Kulezi zimo, abantu kufanele babonane nodokotela ukuze bathole iziqondiso ezithile.

Qaphela ukuthi ukugwema ubisi akudingekile ezigulini ezine-TB, kodwa kufanele unake futhi ulalele umzimba wakho kanye neziqondiso zikadokotela wakho. Kungaba umqondo omuhle ukugwema ubisi uma uthola noma yikuphi ukusabela okungekuhle kulo, futhi kungashintshwa kufakwe ezinye izindlela ezifana nobisi lwezitshalo.

Yiziphi izinkinga zesifo sofuba?

Isifo sofuba yisifo esithathelwanayo esibangelwa isifo sofuba iMycobacterium, esingathinta izici eziningi zempilo nokuphila kahle. Ukungayiphathi kahle i-TB kungaholela ezinkingeni ezinkulu.

Enye yezinkinga ezivamile zesifo sofuba ukopha kwamaphaphu. Lapho i-fibrosis emaphashini iphenduka izibazi, lokhu kungase kubangele ukulimala emithanjeni yegazi emaphashini nokopha kwama-capillaries. Ukopha kwamaphaphu kungabangela izinkinga zokuphefumula ezifana nobunzima bokuphefumula kanye nokuphefumula, futhi lokhu kungaba kubi kakhulu uma ukungenelela kwezokwelapha ngokushesha kungenziwa.

Enye inkinga engathi sína yesifo sofuba isifo sikaParkinson. Iziguli ezine-TB zinengozi eyengeziwe yokuba nesifo i-Parkinson, isifo sezinzwa esidala izimpawu ezinjengokundindizela kanye nobunzima bokunyakaza. Abacwaningi bakholelwa ukuthi kunobudlelwano phakathi kwe-Mycobacterium tuberculosis kanye nokulimala kwamangqamuzana ezinzwa ebuchosheni okuholela ekukhuleni kwesifo sikaParkinson.

I-TB ingase futhi iholele emiphumeleni engokomzwelo nangokwengqondo. Iziguli eziningi ezine-TB zihlushwa ukukhathazeka, ukucindezeleka, nokuzihlukanisa nabantu. Umthelela ongokwengqondo walesi sifo ungase uholele ekuwohlokeni kwesimo esivamile salabo abangenwe i-TB kanye nomthelela omubi ekuphileni kwansuku zonke.

Kubalulekile ukuthi isifo sofuba silashwe ngendlela ukuze kugwemeke lesi simo esibucayi. Iziguli kufanele zilandele ukudla okunempilo, ziphuze imithi eshiwo njalo futhi zihambisane neseluleko sezokwelapha ukuze ziqinisekise ukululama kwazo futhi zinciphise ingozi yezinkinga.

Ingabe isifo sofuba siholela ekufeni?

Lo mbuzo ungase ubangele ukukhathazeka kubantu abaningi abaphethwe isifo sofuba. Kodwa impendulo ayikona ngempela ukuthi yebo. Eqinisweni, isifo sofuba singelashwa ngokuphumelelayo ngokudla futhi sivinjwe ukuba sikhule sibe yisigaba esibi esiholela ekufeni.

Lapho othile echayeke kusifo sofuba, isinyathelo esibaluleke kakhulu sokululama siwukuqala ukwelashwa okufanele futhi ulandele ukudla okunempilo, okunomsoco. Isiguli kufanele sidle ukudla okunothe ngamavithamini namaminerali aqinisa ukuzivikela kwaso futhi kusisize ukuba silwe nezifo. Ukudla okunamafutha nokudla okuthosiwe, iziphuzo ezithambile, noshukela oweqile kufanele kugwenywe, njengoba kwenza amasosha omzimba abe buthakathaka futhi kuthinte kabi ukululama kwesiguli.

Abantu abanesifo sofuba kufanele futhi baphuze imithi enqunyiwe njalo futhi baqedele isikhathi sokwelashwa esishiwo udokotela owelaphayo. Ukwehluleka ukunamathela ekwelashweni kungaholela engcupheni eyengeziwe yokuqhubeka kwesifo kanye nezinkinga.

Ngokuvamile, ngokubonisana nodokotela, ngokulandela ukudla okunempilo, nokwelashwa okuvamile, abantu abanesifo sofuba bangathuthukisa ithuba labo lokululama futhi bagweme izinkinga ezinkulu.

Ingabe isifo sofuba siyavela ekuhlolweni kwegazi?

Isifo sofuba isifo esithathelwanayo esibangelwa amagciwane e-Mycobacterium. Uma umuntu echayeke kuleli gciwane, lesi sifo singakhula futhi sithinte amaphaphu nezinye izingxenye zomzimba. Enye yezindlela ezivamile zokuxilonga isifo sofuba iwukuhlaziya igazi elabhorethri.

Nokho, imiphumela emihle yokuhlolwa kwegazi akuyona indlela enembile yokuthola isifo sofuba. Ukuhlaziywa kwegazi kungase kube wusizo ekuqinisekiseni ukuba khona kokutheleleka kwe-mycobacterium, kodwa akwanele ukuqinisekisa ukuxilongwa. Ukuhlolwa okwengeziwe kungase kudingeke ukuze kuqinisekiswe ukuba khona kwalesi sifo.

Ngakho-ke, uma kunokungabaza ukuthi unesifo sofuba, kungcono ukubonana nodokotela onguchwepheshe ozohlola isimo sakho futhi ahlele ukuhlolwa okudingekayo ukuze uthole ukuxilongwa okunembile. Kufanele wazi ukuthi ukwelashwa kwesifo sofuba ngokuvamile kwenziwa ngemithi elwa nesifo sofuba isikhathi eside futhi nokulandelela ngezikhathi ezithile ukuze kuqinisekiswe ukusabela ekwelashweni.

Nini ukuthatha umuthi wesifo sofuba?

Lapho umuntu etholakala ukuthi unesifo sofuba, ukwelashwa kwesifo sofuba kunqunyelwe okuhlanganisa imithi eminingi yokulwa namagciwane. Uhlelo lomthamo kanye nesikhathi sokwelashwa esiqondile kunqunywa ngokusekelwe ezicini zecala ngalinye.

Ngokuvamile ukwelashwa kwe-TB kuthathwa izinyanga eziyisi-6 kuye kweziyi-9. Ezimweni eziningi, isiguli kudingeka siphuze imishanguzo ye-TB isikhathi eside ukuze kuqedwe ukutheleleka futhi sikuvimbele ukuthi singabuyeli.

Kubalulekile ukukhumbuza umuntu one-TB ukuthi aphuze imithi yakhe ngesikhathi esimisiwe futhi njalo. Ukweqa imithamo yomuthi noma ukuwuyeka kusenesikhathi kungaholela ekwakhekeni kwezinhlobo ezimelana nemithi futhi isifo sibuye.

Ngisho nangemva kokululama ku-TB, umuntu kufanele aqhubeke nokulandela iziqondiso zezokwelapha futhi afinyelele ukunakekelwa kwezempilo okujwayelekile ukuze aqiniseke ukuthi isifo asibuyi.

Ingabe isifo sofuba sidluliselwa ngokuthintana?

Isifo sofuba isifo esithathelwanayo esibangelwa uhlobo lwebhaktheriya okuthiwa i-Mycobacterium tuberculosis. Nakuba i-TB isakazeka kakhulu emoyeni lapho umuntu onaleli gciwane ekhwehlela noma ethimula, futhi ingasakazeka ngokuthinta.

Ngokuvamile, ukuxhumana nomuntu one-TB ngaphandle kwesivikelo esanele, njengokugqoka imaski eyisivikelo efanelekile, kuyithuba lokudlulisela isifo. Amagciwane angadluliswa ngokuthinta indawo engcolile njengezitsha ezihlanganyelwe, njengamapuleti noma izinkezo.

Kodwa akuvamile ukuba isifo sofuba sisakazwe ngokuthinta kuphela, ngaphandle kokuthintana njalo nomuntu onaleli gciwane. Kufanele uthathe izinyathelo zokuphepha ezidingekayo ukuze ugweme ukuthola isifo sofuba, futhi kungcono kakhulu ukunamathela kuhlelo olushiwo yizikhungo zezempilo. Uma usola ukuthi unesifo sofuba, kutuswa ukuthi uvakashele udokotela ukuze uthole ukuxilongwa okufanele nokwelashwa kwesimo.

Ingabe isifo sofuba sisakazeka ngokushesha?

Umkhuhlane, imikhuhlane, imikhuhlane, nezinye izifo ezithathelwanayo zisakazeka ngokushesha phakathi kwabantu, kodwa ingabe isifo sofuba sibhekwa njengesinye salezi zifo ezisakazeka ngokushesha?

Eqinisweni, isifo sofuba isifo esithathelwanayo esingamahlalakhona esingasakazeki ngokushesha njengezifo ezingezwani nomzimba ezifana nomkhuhlane. Isifo sofuba sisakazwa amagciwane e-TB abangela izifo adluliselwa komunye umuntu ngomoya, ngokuvamile lapho lowo onaleli gciwane ekhwehlela, ethimula, noma ekhulumela phezulu futhi ekhipha amaconsi anamagciwane.

Kodwa, ungakhathazeki, ngoba ukusabalala kwesifo sofuba kuncike ezicini eziningi, njengokungenwa komoya kahle ezindaweni eziminyene, isimiso somzimba sokuzivikela ezifweni esibuthakathaka, nokuvikeleka okubi ekuthelelekeni. Ngakho-ke, kubalulekile ukulandela izinyathelo zokuvimbela, ukuqinisa amasosha omzimba, nokuqinisekisa ukungena kahle komoya ukuze kuncishiswe ukusabalala kwesifo sofuba.

Shiya amazwana

ikheli lakho le-imeyili ngeke lishicilelwe.Izinkambu eziyisibopho zikhonjiswa ngu *